IRIB World Service

در قسمت آخر این مجموعه برنامه، نگاهی داریم به نظرات اندیشکده ها در خصوص تروریسم دارویی امریکا

همانطور که ذکر کردیم، دلایل و گزارش های مستند حکایت از این موضوع دارد که تحریم های ایالات متحده آمریکا علیه ایران بوِیژه در اوج همه گیری کرونا، بر حق بر سلامتی و حق دسترسی شهروندان ایرانی به دارو، درمان و تجهیزات پزشکی به ویژه در زمان مقابله با بیماری کرونا، تأثیرات منفی قابل ملاحظه ای گذاشته است و عملاً یک وضعیت کامل تحریم دارویی به واسطه تحریم های بانکی و ارزی ایران اتفاق افتاده است. هر چند البته دارو و تجهیزات درمانی، مستقیما از سوی ایالات متحده آمریکا تحریم نگردیده است، اما واقعیت اینجاست که دسترسی ایران به این اقلام حیاتی از خارج از مرزها، یا بسیار سخت و یا عملاً ناممکن گردیده است.

واقعیت امر اینجاست که کمبود محسوس دارو و تجهیزات پزشکی در ایران، همزمان با شدیدتر شدن تحریم ها علیه ایران آغاز شده است، در واقع هنگامی که ایالات‌متحده آمریکا، بانک مرکزی و سپس سایر بانک های ایرانی را تحریم کرد، در عمل امکان خرید کالاهای ضروری را از ایران سلب نمود، چراکه به دلیل این تحریم ثانویه، بانک‌های ایرانی نمی‌توانند اعتبار لازم را برای خرید کالاهای ضروری مثل دارو و غذا تأمین کنند. به طوریکه در بسیاری از موارد مانع ورود داروهای بیماران خاص به ایران شده و تاثیرات منفی آن نیز در زندگی بسیاری از بیماران به ویژه بیماران خاص، صعب‌العلاج و سرطانی سایه افکنده است. این بیماران برای درمان یا کنترل بیماری خود، به امکانات و تجهیزات درمانی و پزشکی ساخت خارج از ایران از جمله رگ مصنوعی، کیت‌های آزمایشگاهی داروهای بیماران خاص و سرطانی، تجهیزات و قطعات دستگاه های ام‌آرآی، سی‌تی‌اسکن، رادیولوژی، انژیوگرافی و نیز داروهای خاصی نیازمند هستند.

مواد اولیه تولید بسیاری از تجهیزات و امکانات درمانی بیماران خاص، عمدتا وارداتی و توسط شرکت های معروف بین المللی ساخته می شود. بر این اساس یکی از دلایلی متقنی که کارشناسان حقوقی بین‌المللی استدلال می‌کنند که تحریم‌های یک‌جانبه طبق قواعد بین‌المللی حقوق بشر غیرقانونی است، همین تاثیرات منفی بر سلامت انسان هاست. بر این اساس است که این تحریم ها را می توان غیرقانونی و در تضاد با اصول و قواعد حقوق بین الملل بشر دانست که دسترسی به خدمات درمانی و سلامت، دارو و تجهیزات ضروری برای ادامه حیات انسان ها را تاکید و تضمین می نماید. در این میان نکته قابل توجه و قابل استناد، گزارش های متعدد اندیشکده ها و رسانه های بین‌المللی و نیز رسانه های داخلی آمریکا در این موضوع است که اقدام ایالات متحده آمریکا در وضع تحریم های شدید علیه ایران و ایجاد اخلال در روند ارسال دارو و تجهیزات پزشکی و درمانی به ایران را تایید و به عنوان ناقض حقوق بشر مردم ایران تلقی نموده اند.در ادامه توجه شما را به اظهار نظر برخی از این اندیشکده ها و صاحبنظران جلب می نماییم.

نشریه فارن پالیسی در مقاله ای که در نوامبر سال 2020منتشر کرده است نوشته است: «دنیای یکپارچه و به هم پیوسته امروزی به سیستم های بانکی و شبکه های تجاری وابسته به ایالات متحده وابسته است. در نتیجه، دولت ایالات متحده قادر است با استفاده از تحریم های اقتصادی به آسانی به روابط اقتصادی، سیاسی و حتی اجتماعی کشورهای هدف آسیب برساند.اگرچه تحریم های ایالات متحده به گونه ای طراحی شده است که ممکن است دسترسی بشردوستانه به غذا و دارو را هدف قرار ندهد، اما در عمل تحریم های ایالات متحده به عنوان ابزاری برای جنگ اقتصادی عمل می­کند. مقامات در واشنگتن همچنان اصرار دارند که به "معافیت" تحریم های خود برای محافظت از تجارت بشردوستانه، حتی پس از دیوان بین المللی دادگستری پایبندند هر چند که این پایبندی کافی نیست»

اندیشکده آتلانتیک نامه ­ای در سال 2020 منتشر کرده است که توسط شرکت سوئدی «مولنلیکه» به EB Home ، ارسال شده است . این اندیشکده فاش کرده است که شرکت مزبور تصمیم گرفته به دلیل تحریم های ایالات متحده هیچ گونه تجارتی با ایران انجام ندهد. در ادامه این مطلب آتلانتیک، مصاحبه با افرادی که به این بیماری مهلک مبتلا هستند ، منتشر کرده است. آنها به مشکلات خودشان به دلیل نرسیدن دارو یا کمبود دارو  از جمله درد و استرس مداوم زندگی اشاره می­ کنند. بیماران EB اغلب نیاز به بانداژ وسیع از سر تا نوک پا دارند و در معرض سوء تغذیه و تنگی مری قرار دارند. داروهای این بیماری به آسانی مانند گذشته وارد نمی ­شود و اگر یافت شود قیمت آن به حدی بالا است که خیلی از بیماران قادر به تهیه نیستند.خانه EB بزرگترین سازمان غیردولتی ایران است که از بیماران EB(Epidermolysis bullosa) حمایت می­کند.

فیلیپ اچ گوردونPhilip H. Gordon   در مقاله ای در واشنگتن پست آمریکا با عنوان" فاجعه انسانی در صورت تداوم تحریم های ایران" در سال 2020 نوشت: «با توجه به این که ایران یکی از کانون‌های شیوع کووید-19 است، کارزار فشار حداکثری دولت ترامپ، آسیب‌های افزوده‌ی قابل توجهی در جهت انتشار ویروس کرونا خواهد داشت که فقط به ایران محدود نخواهد شد. متاسفانه تشدید تحریم­های یکطرفه و ظالمانه علیه ایران، تنها باعث افزایش مرگ ایرانیان، شیوع بیشتر ویروس به کشورهای همسایه و معرفی چهره‌ای شرورانه از ایالات متحده در ایران و سایر مناطق جهان و سرانجام؛ فراهم کردن این امکان برای چین را به همراه خواهد داشت که در حالی که تا حد زیادی در این جریان مقصر است، نقش بازیگر پاسخگوتر را بازی کند».

واشنگتن پست در ادامه مقاله ذکر شده، آورده است: «ایالات متحده باید در راستای منافع خود و با بهره‌مندی از اقدامات مناسب به‌گونه‌ای عمل کند که احتمال بروز یک فاجعه‌ انسانی را کاهش دهد و سیاست کنونی را ثمربخش‌ کند. ادامه سیاستهای یکطرفه تحریمی ایالات متحده نتیجه ای جز عدم مشروعیت برای این کشور ندارد. امریکا می تواند با متوقف کردن گسترش کارزار شکست خورده تحریم‌ها به ایران پیشنهاد کمک داده و فهرست معافیت کالاهای بشردوستانه و داروها از تحریم‌های آمریکا را گسترش دهد و درخواست کند که هیچ بانک، شرکت یا سازمان غیردولتی فعال در ارائه‌ی پشتیبانی‌های پزشکی تحریم نشود. واشنگتن همچنین باید از ارائه وام صندوق بین‌المللی پول به ایران در راستای مبارزه با ویروس حمایت کند و در ازای محدودیت‌های هسته‌ای و همکاری منطقه‌ای ایران، گشایش بیشتری در تحریم‌ها را ایجاد کند. اگر رویکرد پشنهاد شده عملی نشود، تراژدی بزرگتری به وقوع خواهد پیوست که می‌تواند همه جهان را تحت تاثیر قرار بدهد».

علاوه بر منابع آمریکایی ذکر شده بسیاری ازکارشناسانی که حتی مواضعی علیه ایران اتخاذ کرده اند نیز اذعان دارند که تحریم‌ها قطعاً گسترش بحران سلامت را به همراه دارد. ازجمله آنها کاترین باوئر katryn bawyr و دنا استرول dna astrwl از کارشناساسان اندیشکده واشنگتن در گزارشی ضد ایرانی با عنوان" سبک‌سازی تحریم‌ها برای کمک به ایران در مقابله با کرونا ضرورت ندارد"، ضمن اینکه از عدم توقف تحریم ها دفاع کرده ­اند اما در عین حال اعتراف کرده اند که با وجود سازوکارهایی نظیر کانال سوئیس که به طور خاص با هدف دسترسی مردم ایران به اقلام مورد نیازشان طراحی شده، این کشور کماکان برای دریافت این اقلام مشکل دارد. مهم‌ترین مانع، بانک‌های خارجی ‌اند که در قبال تحریم‌های آمریکا محتاطانه عمل می‌کنند و از سر احتیاط بیش از حد، خطر تسهیل چنین تراکنش‌هایی را نمی‌پذیرند.

ابعاد گسترده تحریمهای ظالمانه امریکا علیه جمهوری اسلامی ایران در این چند برنامه قابل ارزیابی نیست این تحریم ها در عمل منجر به شکل گیری تروریسم اقتصادی و تروریسم دارویی علیه ایران شده است . اگرچه ایران با تکیه بر اقتصاد مقاومتی در مقابله با این تحریم ها ، دستاوردهای موفقی داشته است اما این مانع پیگیری های حقوقی از آمریکا به دلیل مسئولیت این کشورها در تحریم های ضدانسانی نیست . در این راستا نهاد‌های پیگیر تحریم های نامشروع آمریکا در مجامع قضایی داخلی و بین المللی در پی احقاق حقوق شهروندان ایرانی بوده و تلاش مستمر خود را در رساندن صدای بیماران مظلوم و آسیب دیده از تحریم های ظالمانه را ادامه خواهند داد.